مهارت های زندگی شامل توانایی هایی است که فرد را برای مقابله مؤثر و پرداختن به کشمکش ها و موقعیت های زندگی یاری میکند. این توانایی ها فرد را قادر میسازد تا در رابطه با سایر انسان ها، جامعه، فرهنگ و محیط خودمثبت و سازگارانه عمل کرده و سلامت جسمانی و روانی خود را تأمین کند. یافته های علمی گویای آن است که انسان ها برای مقابله سازگارانه با موقعیت های تنش زا، کشمکش های زندگی نیاز به آموختن برخی مهارت ها دارند. متخصصان علوم رفتاری معتقدند که یکی از مؤثرترین برنامه هایی که به افراد کمک میکند تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشند، برنامه ی مهارت های زندگی است. هدف از این برنامه کمک به افراد برای شناخت هر چه بهتر خود، برقراری روابط بین فردی مناسب و موثّر، کنترل هیجانات، مدیریت شرایط تنش زا و حل کردن هر چه بهتر مسائل و مشکلات است. کسب مهارت های زندگی یکی از عناصر اصلی بلوغ اجتماعی در کلیه فرهنگ ها است. افرادی که مهارت های زندگی را به نحو شایسته ای درک کرده اند، می توانند به انتخاب و ارائه ی رفتارهای مناسب و در زمان و موقعیت معینی، دست بزنند. انسان در نتیجه ی فرآیند اجتماعی شدن برخی از مهارت های زندگی را کسب می کند و اما در عرصه ی عمل، می تواند این مهارت ها را بهبود بخشد. مشکلات و مباحث مطرح شده در جلسات خانواده درمانی نشان می دهد که در موارد بسیاری اختلاف ناشی از فقدان مهارت های ابتدایی در زندگی مشترک، همچون نداشتن مهارت های درک متقابل از یکدیگر و همدلی، حل مسأله، مدیریت هیجان، خودآگاهی است. پژوهش ها نشان دادند هرگاه زوجین از مهارت های زندگی استفاده کنند تعارض کمتری را تجربه خواهند کرد درحالی که اگر از مهارت های زندگی مؤثر استفاده نکنند سطح بالاتری از تعارض خواهند داشت اگر زوجی بتواند با روش های درست ارتباط برقرار کند، نه تنها ارتباطات مؤثری باهم خواهند داشت بلکه صمیمیت بین آنها نیز افزایش می یابد . سازمان بهداشت جهانی بر این عقیده است که آموزش مهارتهای زندگی در مسیر ارتقای و افزایش سلامت افراد جامعه بوده، شامل چندین مهارت و توانایی اصلی و اساسی است. این مهارتها عبارتند از: مهارت خودآگاهی ، ارتباط ، روابط بین فردی ، حل مسأله ، تفکر خلاق ، مقابله با هیجانات ، مقابله با استرس ، همدلی ، تصمیمگیری و مهارت تفکر انتقادی.
مهارت حل مسأله: یک مهارت مقابلهای عملی است که افراد در مواجهه با مشکلات زندگی آن را به کار می برند و در سازگاری خوب فرد مؤثر است
مهارت تفکر خلاق: منظور از تفکر خلاق نوعی از تفکر است که منجر به پیدایش دیدگاه های جدید، رویکردهای نو ظهور، دورنماهایی تازه و راه های جدید برای فهم و درک اشیا و موقعیت ها می شود و به آن نوع فعالیت فکری گفته می شود که به حل مشکلات و مسائل سخت و حل نشده می پردازد؛ یا برای مسائل حل نشده گذشته راه حلهای جدیدی می یابد.
مهارت همدلی: یعنی اینکه فرد بتواند مسائل دیگران را حتی زمانی که در آن شرایط قرار ندارد درک کند و به آنها احترام بگذارد. این مهارت موجب می شود تا فرد به دیگران توجه کرده و آنها را دوست داشته باشد و خود نیز مورد توجه و دوست داشتن دیگران قرار بگیرید و با ایجاد روابط اجتماعی بهتر به هم نزدیک شوند.
مهارت خودآگاهی: یعنی شناخت احساسات و عواطف خود و تشکیل مجموعه ای از واژگان برای بیان آنها و مشاهده حلقه های ارتباط میان اندیشه ها، احساسات و واکنش ها، پیش بینی کردن پیامد انتخاب های مختلف و استفاده از این آگاهی برای تصمیمگیری های متفاوت است.
مهارت مقابله با استرس: این مهارت، شامل شناخت استرس های گوناگون زندگی و تأثیر آنها بر فرد است. شناسایی منابع استرس و نحوه تأثیر آن بر انسان، فرد را قادر می سازد تا با اعمال و موضع گیری های خود فشار و استرس را کاهش دهد.
مهارت ارتباط مؤثر: این مهارت می آموزد که برای درک موقعیت دیگران چگونه به سخنان، فعالانه گوش دهیم و چگونه دیگران را از احساس و نیازهای خودآگاه نماییم تا ضمن به دست آوردن خواسته های خود، طرف مقابل نیز احساس رضایت نماید
.مهارت ارتباط بین فردی: این مهارت به ایجاد روابط بین فردی مثبت و مؤثر فرد با دیگر افراد، کمک میکند یکی از موارد، توانایی ایجاد و بقای روابط دوستانه است که در سلامت روانی و اجتماعی و روابط گرم خانوادگی به عنوان یک منبع مهم حمایت اجتماعی و قطع روابط اجتماعی و قطع روابط اجتماعی ناسالم نقش بسیار مهمی دارد. مهارت تصمیم گیری یک فرایند ذهنی منظم است که باعث می شود فرد شقوق مختلف را بشناسد، ارزیابی کند و به نتیجه برسد و گزینه ممکن را برگزیند.
