خموشی انتخابی اختلالی است که با ناتوانی مستمر در گفتار در یک موقعیت اجتماعی، علی رغم توانائی صحبت کردن در موقعیت های دیگر مشخص می شود. سکوت فردی که قادر به صحبت می باشد اما تنها در موقعیت های مشخصی این کار را انجام نمی دهد. اصولا در گروه کودکان، این اختلال در پاره ای موارد گذرا است لیکن گاهی هم استمرارش و همراهی اش با اختلالات دیگر لزوم مداخلات روان شناختی را می طلبد. این اختلال همراه با خجالتی بودن افراطی همراه با نشانه های اضطراب، ترس از دستپاچگی در موقعیت های اجتماعی، طفره رفتن از حضور در موقعیت های اجتماعی، انزوای اجتماعی افراطی و گوشه گیری، ویژگی های بالینی این اختلال است.
این اختلال بین 3 تا 5 سالگی امکان شناسایی و بروز دارد که مهم ترین شناسه درمانی اش نحوه برقراری ارتباط با عزیزان مهم زندگی ارزیابی می شود. خموشی انتخابی، یک اختلال اضطرابی است که با عدم صحبت کردن به انتخاب افراد به مدت بیش از یک ماه ادامه دارد. اغلب در کودکان تظاهر پیدا می کند که به شکل ترس از صحبت کردن در موقعیت های اجتماعی متبلور می گردد. معمولا بین سنین 1 تا 3 سالگی قابل توجه است لیکن بعضی از عوامل بالینی در سنین دیگر هم تظاهر خواهد کرد. برچسب های اوتیسم و آسپرگر در مورد مبتلایان به خموشی انتخابی زیاد مشاهده می شود و در حالت خفیف تر به خجالتی بودن هم تعبیر می شود و اصرار به تکلم عامل افزایش اضطراب فرد شده و باعث واکنش های هیجانی اضطراب می گردد.
ویژگی های تشخیصی خموشی(لالی) انتخابی
1- ناتوانایی مستمر در تکلم در برخی از موقعیت های اجتماعی خاص که در آنها انتظار تکلم می رود
2- اختلال در موفقیت تحصیلی، حرفه ای و ارتباطات اجتماعی
3- به مدت حداقل 1 ماه استمرار داشته باشد.
4- اضطراب حاصل از محیط، فرد را به سکوت سوق می دهد.
5- در گروه اختلالات ارتباطی معنا می شود و از اوتیسم و اختلالات طیف اسکیزوفرنی مجزا است.
علائم فیزیکی و نشانه های روان شناختی
A- ناتوانی مستمر در تکلم در برخی موقعیت های اجتماعی خاص که در آنها انتظار تکلم می رود.
B- اختلال در پیشرفت تحصیلی و یا شغلی
C- کمروئی بیش از حد
D- انزوای اجتماعی و گوشه گیری
- به شکل چسبندگی با منابع عاطفی روانی
- مخفی شدن پشت منسوبین عاطفی
- تماس چشمی برقرار کردن، ولی سکوت را ادامه دادن
- آرام و درگوشی با منسوبین صحبت کردن
- بسیار آرام صحبت کردن
- ارتعاش در صدا هنگام پاسخ دادن
- معذب نشستن در جمع
- از شنیدن سوالات طفره رفتن
- در حالت شدید بغض و گریه